Dom pasywny to budynek mieszkalny, który został zaprojektowany i zbudowany w taki sposób, aby zużywać minimalną ilość energii na ogrzewanie, wentylację, chłodzenie oraz inne codzienne potrzeby energetyczne. Koncepcja domu pasywnego powstała w Niemczech pod koniec lat 80. XX wieku i szybko zyskała popularność w Europie, a następnie na całym świecie. Głównym celem budownictwa pasywnego jest osiągnięcie jak najniższego zużycia energii, przy jednoczesnym zapewnieniu maksymalnego komfortu mieszkańcom.
Co to znaczy dom pasywny?
Dom pasywny to nie tylko budynek o niskim zużyciu energii, ale także koncepcja architektoniczna, która stawia na maksymalną efektywność energetyczną. Podstawową cechą domu pasywnego jest jego zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania, które nie powinno przekraczać 15 kWh/m² na rok. Dla porównania, w tradycyjnych budynkach mieszkalnych zapotrzebowanie to może wynosić nawet 100-150 kWh/m² rocznie.
Charakterystyczne cechy domu pasywnego to m.in.:
- Wysoka izolacyjność termiczna – ściany, dach i podłoga są odpowiednio ocieplone, co zapobiega utracie ciepła.
- Szczelność powietrzna – minimalizuje straty ciepła przez nieszczelności w konstrukcji budynku. Szczelność jest osiągana przez stosowanie nowoczesnych materiałów budowlanych i precyzyjnie wykonanych połączeń.
- Wykorzystanie energii słonecznej – domy pasywne są projektowane tak, aby maksymalnie wykorzystywać energię słoneczną. Zazwyczaj mają duże okna od strony południowej, które pozwalają na naturalne ogrzewanie wnętrz w ciągu dnia.
- Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła – zapewnia stałą wymianę powietrza bez strat ciepła. System rekuperacji odzyskuje ciepło z powietrza wywiewanego i przekazuje je do powietrza nawiewanego.
Z czego budować dom pasywny?
Budowa domu pasywnego wymaga starannego doboru materiałów, które zapewnią odpowiednie parametry izolacyjności, szczelności i trwałości. Kluczowe elementy, z których buduje się domy pasywne, obejmują:
- Materiały izolacyjne – najważniejszym aspektem jest izolacja termiczna. Do budowy ścian zewnętrznych często wykorzystuje się materiały o wysokiej wartości izolacyjnej, takie jak wełna mineralna, styropian czy płyty z polistyrenu ekstrudowanego. Grubość warstwy izolacyjnej może wynosić nawet 30-40 cm.
- Okna pasywne – to okna o bardzo niskim współczynniku przenikania ciepła (U). Są one zazwyczaj trzyszybowe, z odpowiednio zaprojektowanymi ramami, które minimalizują straty ciepła. Okna te pełnią również rolę w akumulacji ciepła słonecznego.
- Materiały konstrukcyjne – w budowie domów pasywnych często stosuje się beton komórkowy, cegłę silikatową lub drewno. Ważne jest, aby materiały te charakteryzowały się wysoką masą termiczną, co pozwala na akumulację ciepła i jego stopniowe oddawanie.
- Dach i podłoga – odpowiednia izolacja dachu i podłogi jest kluczowa dla utrzymania niskiego zapotrzebowania na energię cieplną. Dachy domów pasywnych często mają dodatkowe warstwy izolacji, a podłoga jest chroniona przez odpowiednio izolowane fundamenty.